Τα Χρυσά νομίσματα Κύπρου διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: μπορούν να είναι είτε χρυσές λίρες, είτε χρυσά ευρώ και αποτελούν εμβληματικές και πολύτιμες κατηγορίες νομισμάτων που μπορεί να έχει κάποιος στην κατοχή του.

Η κοπή της χρυσής λίρας Μακάριος έγινε το 1966 από την Κυπριακή Δημοκρατία και ο αριθμός των νομισμάτων που κόπηκαν ήταν περιορισμένος.

Αποτελούν νομίσματα που η αξία τους ξεπερνά την αντίστοιχη και ίση σε βάρος χρυσή λίρα Αγγλίας. Η χρυσή λίρα Μακάριος μπορεί να συναντηθεί σε διάφορες εκδοχές.

Μπορεί να είναι μονή λίρα, πεντόλιρο κ.λπ. Ανάλογα λοιπόν με τον τύπο της λίρας διαμορφώνεται και το βάρος της και σε πολύ μικρό βαθμό η καθαρότητά της.

Η λίρα αποτελούσε το επίσημο νόμισμα της Κύπρου, έως ότου η χώρα εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1^ηΙανουαρίου του 2008. Με την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε η έκδοση χρυσών νομισμάτων ευρώ.