Ο χρυσός, το πλέον περιζήτητο μέταλλο, που σαγηνεύει με την εμφάνισή του και προκαλεί φρενίτιδα στους συλλέκτες έχει ιδιαίτερες ιδιότητες. Επίσης, έχει εγείρει κατά καιρούς ποικίλες συζητήσεις αλλά και μύθους που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα! Ένας από τους πλέον διαδεδομένους έχει να κάνει με την “ιδιότητά” του να μαγνητίζεται. Σαφώς θα ήταν υπέροχο να ανακαλύπταμε χρυσό σε κάθε πιθανό (ή απίθανο) σημείο χρησιμοποιώντας απλώς ισχυρούς μαγνήτες. Ωστόσο, η μαγνητική έλξη του χρυσού είναι ανέφικτη. Σε περίπτωση που ένα χρυσό κόσμημα μαγνητίζεται, περιέχονται σ’ αυτό μέταλλα πέραν του χρυσού που μαγνητίζονται. Το γεγονός αυτό μας υποδεικνύει πως το συγκεκριμένο κόσμημα δεν είναι αυθεντικό και κατά συνέπεια για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε κράμα υλικών που δεν σχετίζεται με το πολύτιμο μέταλλο.
Οι ιδιότητες του χρυσού
Η εξήγηση για το ανέφικτο της έλξης του χρυσού από μαγνήτη βρίσκεται στις ιδιότητες του πολύτιμου μετάλλου. Οι μαγνητικές ιδιότητες ενός υλικού εξαρτώνται από τη δομή των ηλεκτρονικών του στρωμάτων και τη συμπεριφορά των μαγνητικών στιγμιοτύπων των ατόμων σε αυτό το υλικό. Ο χρυσός δεν έχει μαγνητικές ιδιότητες επειδή οι ηλεκτρονικές δομές των ατόμων του δεν προκαλούν τη δημιουργία μαγνητικών στιγμιοτύπων με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει σε υλικά όπως το σίδηρο και το νικέλιο. Εξάλλου, ανάμεσα στις μοναδικές του ιδιότητες, ο χρυσός ξεχωρίζει για την αδράνεια, την απαλότητα και την πλαστικότητα του. Έτσι, η δημιουργία κοσμημάτων από καθαρό χρυσό (24k) σπανίζει καθώς το μέταλλο δεν διαθέτει την απετούμενη ανθεκτικότητα.
Η περιεκτικότητα σε καράτια
Σε προηγούμενο άρθρο μας εξηγήσαμε πως η περιεκτικότητα του χρυσού σε καράτια ορίζει εκτός των άλλων και τη σκληρότητα που θα αποκτήσει το εκάστοτε χρυσό αντικείμενο. Έτσι, ένα χρυσό κόσμημα 24 καρατίων (από ατόφιο χρυσάφι) αποτελείται εξ ολοκλήρου από χρυσό. Από την άλλη, ένα κόσμημα 14k χωρίζεται σε 24 κομμάτια, τα 14 εκ των οποίων είναι καθαρός χρυσός. Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα 10, αποτελούνται από διάφορα μέταλλα που τελικά συνθέτουν ένα ενιαίο κράμα με το χρυσό. Κατά κανόνα, ο χρυσός συνδυάζεται με χαλκό και ασήμι που επίσης έχουν αντιμαγνητικές ιδιότητες. Συνεπώς, όπως εύλογα αντιλαμβάνεται κανείς, τα υπόλοιπα μέταλλα του κράματος που δημιουργείται σε ένα κόσμημα 14k καθορίζουν την πιθανότητα μαγνητικής έλξης.
Τι “προδίδει” η έλξη του χρυσού
Η περίπτωση να μαγνητιστεί ένα χρυσό κόσμημα δεν είναι απίθανη. Παρά το γεγονός ότι ο χρυσός (εξαιτίας των ιδιοτήτων του) δεν δύναται να μαγνητιστεί, ενδέχεται αυτό να συμβεί σε ένα χρυσό κόσμημα. Για παράδειγμα, ορισμένα χρυσά βραχιόλια έχουν επαναφορά ενώ το κούμπωμα σε χρυσές αλυσίδες ενδέχεται να είναι φτιαγμένο από υλικό (ανθρακούχος χάλυβας) που μαγνητίζεται. Στην περίπτωση αυτή αρκεί να επιχειρήσουμε να μαγνητίσουμε τα σημεία του προϊόντος που καλύπτονται από χρυσό. Εάν δεν μαγνητιστούν, δεν υφίσταται λόγος ανησυχίας. Από την άλλη, κράματα που μοιάζουν εξωτερικά με το χρυσό και διαθέτουν αντιμαγνητικές ιδιότητες μπορεί να συναντηθούν σε ψεύτικα κοσμήματα. Στην περίπτωση αυτή ένα τέτοιο κράμα δεν θα μαγνητιστεί, δίχως αυτό να σημαίνει πως αποτελείται από καθαρό χρυσό. Συνεπώς, ο έλεγχος της γνησιότητας ενός προϊόντος δεν συνίσταται να γίνεται με τη χρήση μαγνήτη.
Χρυσός σε ηλεκτρονικές συσκευές
Μια από τις λιγότερο γνωστές ιδιότητες του περιζήτητου μετάλου είναι η ηλεκτρική του αγωγιμότητα. Παρουσιάζοντας αντοχή στις οξειδωτικές διεργασίες, ο χρυσός αξιοποιείται για την κατασκευή αντιστάσεων σε ηλεκτρονικά κυκλώματα διάφορων συσκευών. Έτσι, συναντάμε την ύπαρξη ποσότητας χρυσού σε κινητά τηλέφωνα, . Χαρακτηριστικό παραμένει σχετικό δημοσίευμα του BBC από τον Αύγουστο του 2014 σχετικά με την ύπαρξη χρυσού σε κινητά τηλέφωνα. Επίσης, σύμφωνα με το DW, ακόμη και σε ένα μικρό κινητό τηλέφωνο, η συγκέντρωση σε πολύτιμα μέταλλα είναι μεγάλη. Για παράδειγμα, κινητά τηλέφωνα που ζυγίζουν ένα κιλό περιέχουν περίπου 300 χιλιοστόγραμμα χρυσoύ – και αυτό είναι πολύ.
